Zazaki

Zazakiyê Hemıne ya ki Zazakiyo Standard ya ki Zazakiyê serê fekan, yew projeyê standardizekerdena Zazakiyo ke be raya ilmê zıwani û metodê zıwanşınasiye û etimolociye niyeno ro, vıraziyeno.

Metod be ilmê zıwani

Name û sıfet

Halê nameyi û sıfeti (cınsiyet û amar)

Nameyo neri

Nameyê ke be teyveng (konsonant) ra qediyenê

Nameyê ke be xoveng (vokal) qediyenê

-a

-e

-i

-o

Nameyo mayki

-e

-a

-i

İzafe (İzafeyê wahêriye û sıfeti)

İzafeyê wahêriye

Pêrıne rê:

Cınsiyet	Halo raşt	Halo çewt
neri	-ê	-ê
mayki	-a, -ay	-a, -ay
sıxlet	-ê	-anê

Nameyo neri

Nameyê ke be teyveng (konsonant) ra qediyenê

Nameyê ke be xoveng (vokal) ra qediyenê

-a

-e

-i

-o

Nameyo mayki

-e

-a

-i

İzafeyê sıfeti

Pêrıne rê:

Cınsiyet	Halo raşt	Bendê sıfeti
neri	-o	-
mayki	-a	-e
sıxlet	-ê	-i

Cınsiyet	Halo çewt	Bendê sıfeti
neri	-ê	-i
mayki	-a	-e
sıxlet	-anê	-an

Nameyo neri

Nameyê ke be teyveng (konsonant) ra qediyenê

Nameyê ke be xoveng (vokal) ra qediyenê

-a

-e

-i

-o

Nameyo mayki

-e

-a

-i

Nameyi rê serkerdena name û sıfeti (rêzê naman û sıfetan)

Zemirê kesi

Zemiri

Zemirê kesi

Kes	Halo raşt	Halo çewt	Be kopula ya ki izafe
kesê 1., yewkek	ez	mı	mın-
kesê 2., yewkek	tı	to	toy-
kesê 3., yewkek, neri	o	ey	ey-
kesê 3., yewkek, maykek	a	ae	a-
kesê 1., sıxlet	ma	ma	ma-
kesê 2., sıxlet	şıma	şıma	şıma-
kesê 3., sıxlet	ê	inan	inan-

Zemirê nişani, halo raşt

Nişan	Dûri	Nezdi	Zehf nezdi
yewkek, neri	o	no	eno
yewkek, maykek	a	na	ena
sıxlet	ê	nê	enê

Zemirê nişani, halo çewt

(Zemirê ke estuna raşti de, eke atributifê, yanê be name ra piya vaciyenê, vac. nê vılıkan „bu çiçekleri[n]“)

Nişan	Dûri, atributif	Nezdi, atributif	Zehf nezdi, atributif
yewkek, neri	ey, ê	ney, nê	eney, enê
yewkek, maykek	ae, a	nae, na	enae, ena
sıxlet	inan, ê	ninan, nê	eninan, enê

Zemirê persi

Zemirê nêkışfi (nêbeliyi) (indefinite pronouns)

Zerfe

Edatê veri û peyi û dormeyi

Fêl (wextqıse)

Nê qısmi rê etıya de ki niya dên / bewnên: Zazaki de wexti (gramer)

Şıklê fêlan

Antışê fêli

Wextê nıkay

Kopula (Tr. koşaç) "biyene"

biyene	Qalıbê motışi	Qalıbê waştene
kesê 1., yewkek	-an, ezan	-i, ez bi
kesê 2., yewkek, neri	-ê, tıyê	-ê, tı bê
kesê 2., yewkek, mayki	-ay, tıyay	-ê, tı bê
kesê 3., yewkek, neri	-o, oyo	-o, o bo
kesê 3., yewkek, mayki	-a, awa	-o, a bo
kesê 1., sıxlet	-ime, mayme	-ime, ma bime
kesê 2., sıxlet	-ê, şımaê	-ê, şıma bê
kesê 3., sıxlet	-ê, êyê	-ê, ê bê

Fêlê ke têde teyveng (konsonant) qediyenê

(Fêlê ke wexto ravêrde de be –rd- qediyenê, labelê beşna wextê nıkayi ke –r- erzenê)

werdene	Qalıbê motışi		Qalıbê waştene
kesê 1., yewkek	-an	ez wenan	-i	ez bıweri
kesê 2., yewkek, neri	-ê	tı wenê	-ê	tı bıwerê
kesê 2., yewkek, mayki	-ay	tı wenay	-ê	tı bıwerê
kesê 3., yewkek, neri	-o	o weno	-o	o bıwero
kesê 3., yewkek, mayki	-a	a wena	-o	a bıwero
kesê 1., sıxlet	-ime	ma wenime	-ime	ma bıwerime
kesê 2., sıxlet	-ê	'şıma wenê	-ê	şıma bıwerê
kesê 3., sıxlet	-ê	ê wenê	-ê	ê bıwerê

Qalıbê emri

kerdene werdene	Qalıbê emri, yewkek		Qalıbê emri, sıxlet
kesê 2.	-e	bıke!	-ên	bıkerên!
nêbiyayış	me-...-e	meke!	me-...-ên	mekerên!
kesê 2.	-e	bıwere! (bure!)	-ên	bıwerên!, (burên!)
nêbiyayış	me-...-e	mewe!	me-...-ên	mewerên!

Wextê nıkayi de fêlê be beşna -i (têde fêlê transitifi û pasifi)

veciyayene	Qalıbê motışi		Qalıbê waştene
kesê 1., yewkek	-an	ez veciyenan	-	ez veci
kesê 2., yewkek, neri	-ê	tı veciyenê	-yê	tı veciyê
kesê 2., yewkek, mayki	-ay	tı veciyenay	-yê	tı veciyê
kesê 3., yewkek, neri	-o	o veciyeno	-yo	o veciyo
kesê 3., yewkek, mayki	-a	a veciyena	-yo	a veciyo
kesê 1., sıxlet	-ime	ma veciyenime	-me	ma vecime
kesê 2., sıxlet	-ê	şıma veciyenê	-yê	şıma veciyê
kesê 3., sıxlet	-ê	ê veciyenê	-yê	ê veciyê

Qalıbê emri

veciyayene	Qalıbê emri, yewkek		Qalıbê emri, sıxlet
kesê 2.	-ye	veciye!	-yên	veciyên!
nêbiyayış	me-	meveciye!	me-	meveciyên!

Fêlo istısna: amayene

amayene	Qalıbê motışi		nêbiyayış	Qalıbê waştene
kesê 1., yewkek	-an	ez yenan	ez nênan	-ri	ez bêri
kesê 2. yewkek, neri	-ê	tı yenê	tı nênê	-rê	tı bêrê
kesê 2. yewkek, mayki	-ay	tı yenay	tı nênay	-rê	tı bêrê
kesê 3., yewkek, neri	-o	o yeno	o nêno	-ro	o bêro
kesê 3., yewkek, mayki	-a	a yena	a nêna	-ro	a bêro
kesê 1., sıxlet	-ime	ma yenime	ma nênime	-rime	ma bêrime
kesê 2., sıxlet	-ê	şıma yenê	şıma nênê	-rê	şıma bêrê
kesê 3., sıxlet	-ê	ê yenê	ê nênê	-rê	ê bêrê

Qalıbê emri

amayene	Qalıbê emri, yewkek		Qalıbê emri, sıxlet
kesê 2.	-ê	bê!	-ên	bêrên!
nêbiyayış	m-	mê!	m-	mêrên!

Fêlê ke be beşna –a qediyenê

remayene	Qalıbê motışi		Qalıbê waştene
kesê 1., yewkek	-an	ez remenan	-i	ez bıremi
kesê 2., yewkek, neri	-ê	tı remenê	-ê	tı bıremê
kesê 2., yewkek, mayki	-ay	tı remenay	-ê	tı bıremê
kesê 3., yewkek, neri	-o	o remeno	-o	o bıremo
kesê 3., yewkek, mayki	-a	a remena	-o	a bıremo
kesê 1., sıxlet	-ime	ma remenime	-ime	ma bıremime
kesê 2., sıxlet	-ê	şıma remenê	-ê	şıma bıremê
kesê 3. sıxlet	-ê	ê remenê	-ê	ê bıremê

Qalıbê Emri

remayene	Qalıbê emri, yewkek		Qalıbê emri, sıxlet
kesê 2.	bı-	bıreme!	bı-	bıremên!

Fêlê ke be fêlbend (preverb) ya ki be objeyo yanbeki anciyenê

ronıştene	Qalıbê motışi		Qalıbê waştene
kesê 1., yewkek	-an	ez nışenan ro	-i	ez ronışi
kesê 2., yewkek, neri	-ê	tı nışenê ro	-ê	tı ronışê
kesê 2., yewkek, mayki	-ay	tı nışenay ro	-ê	tı ronışê
kesê 3., yewkek, neri	-o	o nışeno ro	-o	o ronışo
kesê 3., yewkek, mayki	-a	a nışena ro	-o	a ronışo
kesê 1., sıxlet	-ime	ma nışenime ro	-ime	ma ronışime
kesê 2., sıxlet	-ê	şıma nışenê ro	-ê	şıma ronışê
kesê 3., sıxlet	-ê	ê nışenê ro	-ê	ê ronışê
nêbiyayış	ro nê-	ez ro nênışenan ez nênışenan ro	ro me- ro nê-	ez ro menışi ez ro nênışi

Qalıbê emri

ronıştene	Qalıbê emri, yewkek		Qalıbê emri, sıxlet
kesê 2.	ro-	ronışe!	ro-	ronışên!
nêbiyayış	ro me-	ro menışe!	ro me-	ro menışên!

Fêlo istısna: biyene

biyene	Qalıbê motışi		Qalıbê waştene	(bı-)
kesê 1., yewkek	-an	ez benan	-i	ez (bı-)bi
kesê 2., yewkek, neri	-ê	tı benê	-ê	tı bê
kesê 2., yewkek, mayki	-ay	tı benay	-ê	tı bê
kesê 3., yewkek, neri	-o	o beno	-o	o bo
kesê 3., yewkek, mayki	-a	a bena	-o	a bo
kesê 1., sıxlet	-ime	ma benime	-me	ma bime
kesê 2., sıxlet	-ê	şıma benê	-ê	şıma bê
kesê 3., sıxlet	-ê	ê benê	-ê	ê bê

Qalıbê emri

biyene	Qalıbê emri, yewkek		Qalıbê emri, sıxlet
kesê 2.	(bı-)	be!, bıbe!	bı-	bên!, bıbên
nêbiyayış	me-	mebe!	me-	mebên!

Fêlo istısna: şiyene

şiyene	Qalıbê motışi		Qalıbê waştene
kesê 1., yewkek	-an	ez veciyenan	-ri	ez şori, şêri
kesê 2., yewkek, neri	-ê	tı veciyenê	-rê	tı şorê, şêrê
kesê 2., yewkek, mayki	-ay	tı veciyenay	-rê	tı şorê, şêrê
kesê 3., yewkek, neri	-o	o veciyeno	-ro	o şoro, şêro
kesê 3., yewkek, mayki	-a	a veciyena	-ro	a şoro, şêro
kesê 1., sıxlet	-ime	ma veciyenime	-rime	ma şorime, şêrime
kesê 2., sıxlet	-ê	şıma veciyenê	-rê	şıma şorê, şêrê
kesê 3., sıxlet	-ê	ê veciyenê	-rê	ê şorê, şêrê

Qalıbê emri

veciyayene	Qalıbê emri, yewkek		Qalıbê emri, sıxlet
kesê 2.	-	şo!	-rên	şorên! şêrên!

Fêlo istısna: vatene

vatene	Qalıbê motışi		Qalıbê waştene
kesê 1., yewkek	-an	ez vanan	-i	ez vaci
kesê 2., yewkek, neri	-ê	tı vanê	-ê	tı vacê
kesê 2., yewkek, mayki	-ay	tı vanay	-ê	tı vacê
kesê 3., yewkek, neri	-o	o vano	-o	o vaco
kesê 3., yewkek, mayki	-a	a vana	-o	a vaco
kesê 1., sıxlet	-ime	ma vanime	-ime	ma vacime
kesê 2., sıxlet	-ê	şıma vanê	-ê	şıma vacê
kesê 3., sıxlet	-ê	ê vanê	-ê	ê vacê

Qalıbê emri

vatene	Qalıbê emri, yewkek		Qalıbê emri, sıxlet
kesê 2.	-	vace!	-ên	vacên!
nêbiyayış	me-	mevace!	me-	mevacên!

Wextê nıkayiyo saetên

amayene

amayene	Qalıbê motışi		Şıklê antışiê 2., dereceyo nezdi	Şıklê antışiê 2., dereceo dûri
kesê 1. yewkek	-an	ezo yenan	ez nao yenan	-
kesê 2., yewkek, neri	-ê	tıyê yenê	tı nayê yenê	tı hayê yenê
kesê 2., yewkek, mayki	-ay	tıyay yenay	tı naway yenay	tı haway yenay
kesê 3., yewkek, neri	-o	oyo yeno	o nao yeno	o hao yeno
kesê 3., yewkek, mayki	-a	awa yena	a nawa yena	a hawa yena
kesê 1., sıxlet	-ime	mayê yenime	ma nayê yenime	-
kesê 2., sıxlet	-ê	şımayê yenê	şıma nayê yenê	şıma hayê yenê
kesê 3., sıxlet	-ê	êyê yenê	ê nayê yenê	ê hayê yenê

Wexto ravêrde – Wexto ravêrdeyo diyaye û musaye

Fêlê intransitifê (bêvêrê) ke têde be teyveng (konsonant) qediyenê

mendene	ravêrdeyo diyaye		ravêrdeyo musaye
kesê 1., yewkek	-an	ez mendan	-an	ez mendan
kesê 2., yewkek, neri	-i	tı mendi	-ê	tı mendê
kesê 2., yewkek, mayki	-ay	tı menday	-ay	tı menday
kesê 3., yewkek, neri	-	o mend	-o	o mendo
kesê 3., yewkek, mayki	-e	a mende	-a	a menda
kesê 1., sıxlet	-ime	ma mendime	-ime	ma mendime
kesê 2., sıxlet	-i	şıma mendi	-ê	şıma mendê
kesê 3., sıxlet	-i	ê mendi	-ê	ê mendê

Fêlê intransitifê (bêvêrê) ke be –a qediyenê

veciyayene	ravêrdeyo diyaye		ravêrdeyo musaye
kesê 1., yewkek	-wan	ez veciyawan	-wan	ez veciyawan
kesê 2., yewkek, neri	-y	tı veciyay	-ê	tı veciyayê
kesê 2., yewkek, mayki	-ay	tı veciyay	-way	tı veciyaway
kesê 3., yewkek, neri	-	o veciya	-o	o veciyayo
kesê 3., yewkek, mayki	-e, -ê	a veciyaye, veciyê	-wa	a veciyawa
kesê 1., sıxlet	-yme	ma veciyayme	-yme	ma veciyayme
kesê 2., sıxlet	-y	şıma veciyay	-ê	şıma veciyayê
kesê 3., sıxlet	-y	ê veciyay	-ê	ê veciyayê

Fêlê intransitifê (bêvêrê) ke be -e qediyenê

amayene	ravêrdeyo diyaye		ravêrdeyo musaye
kesê 1., yewkek	-yan	ez ameyan	-yan	ez ameyan
kesê 2., yewkek, neri	-y	tı amey	-yê	tı ameyê
kesê 2., yewkek, mayki	-yay	tı ameyay	-yay	tı ameyay
kesê 3., yewkek, neri	-	o ame	-o	o ameo
kesê 3., yewkek, mayki	-e, -ê	a ameye, amê	-ya	a ameya
kesê 1., sıxlet	-yme	ma ameyme	-yme	ma ameyme
kesê 2., sıxlet	-y	şıma amey	-yê	şıma ameyê
kesê 3., sıxlet	-y	ê amey	-yê	ê ameyê

Fêlê intransitifê (bêvêrê) ke be -i qediyenê

şiyene	ravêrdeyo diyaye		ravêrdeyo musaye
kesê 1., yewkek	-yan	ez şiyan	-yan	ez şiyan
kesê 2., yewkek, neri	-y	tı şiy	-yê	tı şiyê
kesê 2., yewkek, mayki	-yay	tı şiyay	-yay	tı şiyay
kesê 3., yewkek, neri	-	o şi	-o	o şiyo
kesê 3., yewkek, mayki	-e, -ê	a şiye, amê	-ya	a şiya
kesê 1., sıxlet	-me	ma şime	-me	ma şime
kesê 2., sıxlet	-y	şıma şiy	-yê	şıma şiyê
kesê 3., sıxlet	-y	ê şiy	-yê	ê şiyê

Note: -y’o ke peybendê -iy de, tenya şıklê sıxletiye ifade keno, coke ra heni nusiyeno; telefuz de –i vanê.

Fêlê transitifê (bêvêrê) be teyveng (kosonant) qediyenê

werdene	ravêrdeyo diyaye - kerdoğ	biyoği ra antış	ravêrdeyo musaye	kerdoği ra antış	biyoği ra antış
kesê 1., yewkek	mı werd	ez werdan	-o	mı werdo	ez werdan
kesê 2., yewkek, neri	to werd	tı werdi	-o	to werdo	tı werdê
kesê 2., yewkek, mayki	to werd	tı werday	-o	to werdo	tı werday
kesê 3., yewkek, neri	ey werd	o werd	-o	ey werdo	o werdo
kesê 3., yewkek, mayki	aye werd	a werde	-o	aye werdo	a werda
kesê 1., sıxlet	ma werd	ma werdime	-o	ma werdo	ma werdime
kesê 2., sıxlet	şıma werd	şıma werdi	-o	şıma werdo	şıma werdê
kesê 3., sıxlet	inan werd	ê werdi	-o	inan werdo	ê werdê

Fêlê transitifê (bêvêrê) ke be -a qediyenê

dayene	ravêrdeyo diyaye – kerdoğ	biyoği ra antış	ravêrdeyo musaye	kerdoği ra antış	biyoği ra antış
kesê 1., yewkek	mı da	ez dawan	-o	mı dawo	ez dawan
kesê 2., yewkek, neri	to da	tı day	-o	to dawo	tı dayê
kesê 2., yewkek, mayki	to da	tı daway	-o	to dawo	tı daway
kesê 3., yewkek, neri	ey da	o da	-o	ey dawo	o dawo
kesê 3., yewkek, mayki	aye da	a daye, dê	-o	ae dawo	a dawa
kesê 1., sıxlet	ma da	ma dayme	-o	ma dawo	ma dayme
kesê 2., sıxlet	şıma da	şıma day	-o	şıma dawo	şıma dayê
kesê 3., sıxlet	inan da	ê day	-o	inan dawo	ê dayê

Wexto ravêrdeyo a saetên

Fêlanê intrasitifan de

şiyene		diyaye	Şıklê antışiyê 2., dereceyo nezdi	Şıklê antışiyê 2., dereceyo dûri		musaye
kesê 1., yewkek	-an	ezo şiyan	ez nawo şiyan	-	-an	ezo şiyan
kesê 2., yewkek, neri	-y	tıyê şiy	tı nayê şiy	tı hayê şiy	-yê	tıyê şiyê
kesê 2., yewkek, mayki	-yay	tıyay şiyay	tı naway şiyay	tı haway şiyay	-yay	tıyay şiyay
kesê 3., yewkek, neri	-	oyo şi	o nawo şi	o hawo şi	-yo	oyo şiyo
kesê 3., yewkek, mayki	-ye	awa şiye	a nawa şiye	a hawa şiye	-ya	awa şiya
kesê 1., sıxlet	-me	mayê şime	ma nayê şime	-	-me	mayê şime
kesê 2., sıxlet	-y	şımayê şiy	şıma nayê şiy	şıma hayê şiy	-yê	şımayê şiyê
kesê 3., sıxlet	-y	êyê şiy	ê nayê şiy	ê hayê şiy	-yê	êyê şiyê

Fêlanê transitifan (vêrınan) de

werdene	diyaye - kerdoğ	Şıklê antışiyê 2.
kesê 1., yewkek	mıno werd	mı nawo werd
kesê 2., yewkek, neri	toyê werd	to nayê/hayê werd
kesê 2., yewkek, mayki	toyay werd	to naway/haway werd
kesê 3., yewkek, neri	oyo werd	ey nawo/hawo werd
kesê 3., yewkek, mayki	awa werd	aye nawo/hawo werd
kesê 1., sıxlet	mayê werd	ma nayê/hayê werd
kesê 2., sıxlet	şımayê werd	şıma nayê/hayê werd
kesê 3., sıxlet	inanê werd	inan nayê/hayê werd

Hêkata Wextê ravêrdey (pluperfect)

Fêlê intransitifê (bêvêrê) ke be teyveng qediyenê

mendene
kesê 1., yewkek	-i biyan	ez mendi biyan
kesê 2., yewkek, neri	-i biy	tı mendi biy
kesê 2., yewkek, mayki	-i biyay	tı mendi biyay
kesê 3., yewkek, neri	-i bi	o mendi bi
kesê 3., yewkek, mayki	-i biye	a mendi biye
kesê 1., sıxlet	-i bime	ma mendi bime
kesê 2., sıxlet	-i biy	şıma mendi biy
kesê 3., sıxlet	-i biy	ê mendi biy

Note: -y’o ke peybendê -iy de, tenya şıklê sıxletiye ifade keno, coke ra heni nusiyeno; telefuz de –i vanê.

Fêlê intransitifê(bêvêrê) ke be –a qediyenê

veciyayene
kesê 1., yewkek	-y biyan	ez veciyay biyan
kesê 2., yewkek, neri	-y biy	tı veciyay biy
kesê 2., yewkek, mayki	-y biyay	tı veciyay biyay
kesê 3., yewkek, neri	-y bi	o veciyay bi
kesê 3., yewkek, mayki	-y biye	a veciyay biye
kesê 1., sıxlet	-y bime	ma veciyay bime
kesê 2., sıxlet	-y biy	şıma veciyay biy
kesê 3., sıxlet	-y biy	ê veciyay biy

Fêlê intransitifê (bêvêrê) ke be –e qediyenê

amayene	ravêrdeyo diyaye
kesê 1., yewkek	-y biyan	ez amey biyan
kesê 2., yewkek, neri	-y biy	tı amey biy
kesê 2., yewkek, mayki	-y biyay	tı amey biyay
kesê 3., yewkek, neri	-y bi	o amey bi
kesê 3., yewkek, mayki	-y biye	a amey biye
kesê 1., sıxlet	-y bime	ma amey bime
kesê 2., sıxlet	-y biy	şıma amey biy
kesê 3., sıxlet	-y biy	ê amey biy

Fêlê intransitifê (bêvêrê) ke be –i qediyenê

şiyene	ravêrdeyo diyaye
kesê 1., yewkek	-yan	ez şi biyan
kesê 2., yewkek, neri	-y	tı şi biy
kesê 2., yewkek, mayki	-yay	tı şi biyay
kesê 3., yewkek, neri	-	o şi bi
kesê 3., yewkek, mayki	-e, -ê	a şi biye
kesê 1., sıxlet	-yme	ma şi bime
kesê 2., sıxlet	-y	şıma şi biy
kesê 3., sıxlet	-y	ê şi biy

Fêlê transitifê (vêrınê) ke be teyveng qediyenê

werdene		kerdoği ra antış	biyoği ra antış
kesê 1., yewkek	-i bi	mı werdi bi	ez werdi biyan
kesê 2., yewkek, neri	-i bi	to werdi bi	tı werdi biy
kesê 2., yewkek, mayki	-i bi	to werdi bi	tı werdi biyay
kesê 3., yewkek, neri	-i bi	ey werdi bi	o werdi bi
kesê 3., yewkek, mayki	-i bi	aye werdi bi	a werdi biye
kesê 1., sıxlet	-i bi	ma werdi bi	ma werdi bime
kesê 2., sıxlet	-i bi	şıma werdi bi	şıma werdi biy
kesê 3., sıxlet	-i bi	inan werdi bi	ê werdi biy

Fêlê transitifê (vêrınê) ke be teyveng qediyenê

werdene		kerdoği ra antış	biyoği ra antış
kesê 1., yewkek	-ay bi	mı day bi	ez day biyan
kesê 2., yewkek, neri	-ay bi	to day bi	tı day biy
kesê 2., yewkek, mayki	-ay bi	to day bi	tı day biyay
kesê 3., yewkek, neri	-ay bi	ey day bi	o day bi
kesê 3., yewkek, mayki	-ay bi	aye day bi	a day biye
kesê 1., sıxlet	-ay bi	ma day bi	ma day bime
kesê 2., sıxlet	-ay bi	şıma day bi	şıma day biy
kesê 3., sıxlet	-ay bi	inan day bi	ê day biy

Hêkata wextê nıkayi (imperfect)

Fêlê intransitifê (bêvêrê) ke be teyveng qediyenê

mendene
kesê 1., yewkek	-êne	ez mendêne
kesê 2., yewkek, neri	-êne	tı mendêne
kesê 2., yewkek, mayki	-êne	tı mendêne
kesê 3., yewkek, neri	-êne	o mendêne
kesê 3., yewkek, mayki	-êne	a mendêne
kesê 1., sıxlet	-êne	ma mendêne
kesê 2., sıxlet	-êne	şıma mendêne
kesê 3., sıxlet	-êne	ê mendêne

Fêlê be fêlbend ya ki biyoğo yanbeki

ronıştene
kesê 1., yewkek	-êne	ez nıştêne ro
kesê 2., yewkek, neri	-êne	tı nıştêne ro
kesê 2., yewkek, mayki	-êne	tı nıştêne ro
kesê 3., yewkek, neri	-êne	o nıştêne ro
kesê 3., yewkek, mayki	-êne	a nıştêne ro
kesê 1., sıxlet	-êne	ma nıştêne ro
kesê 2., sıxlet	-êne	şıma nıştêne ro
kesê 3., sıxlet	-êne	ê nıştêne ro

Fêlê intransitifê (bêvêrê) ke be –a qediyenê

veciyayene
kesê 1., yewkek	-êne	ez veciyayêne
kesê 2., yewkek, neri	-êne	tı veciyayêne
kesê 2. yewkek mayki	-êne	tı veciyayêne
kesê 3., yewkek, neri	-êne	o veciyayêne
kesê 3., yewkek, mayki	-êne	a veciyayêne
kesê 1., sıxlet	-êne	ma veciyayêne
kesê 2., sıxlet	-êne	şıma veciyayêne
kesê 3., sıxlet	-êne	ê veciyaêne

Fêlê intransitifê (bêvêrê) ke be –e qediyenê

amayene
kesê 1., yewkek	-yne	ez ameyne
kesê 2., yewkek, neri	-yne	tı ameyne
kesê 2., yewkek, mayki	-yne	tı ameyne
kesê 3., yewkek, neri	-yne	o ameyne
kesê 3., yewkek, mayki	-yne	a ameyne
kesê 1., sıxlet	-yne	ma ameyne
kesê 2., sıxlet	-yne	şıma ameyne
kesê 3., sıxlet	-yne	ê ameyne

Fêlê intransitifê (bêvêrê) ke be –i qediyenê

şiyene
kesê 1., yewkek	-yêne	ez şiyêne
kesê 2., yewkek, neri	-yêne	tı şiyêne
kesê 2., yewkek, mayki	-yêne	tı şiyêne
kesê 3., yewkek, neri	-yêne	o şiyêne
kesê 3., yewkek, mayki	-yêne	a şiyêne
kesê 1., sıxlet	-yêne	ma şiyêne
kesê 2., sıxlet	-yêne	şıma şiyêne
kesê 3., sıxlet	-yêne	ê şiyêne

Fêlê transitifê (vêrınê) ke be teyveng qediyenê

werdene		kerdoği ra antış	biyoği ra antış
kesê 1., yewkek	-êne	mı werdêne	ez werdêne
kesê 2., yewkek, neri	-êne	to werdêne	tı werdêne
kesê 2., yewkek, mayki	-êne	to werdêne	tı werdêne
kesê 3., yewkek, neri	-êne	ey werdêne	o werdêne
kesê 3., yewkek, mayki	-êne	aye werdêne	a werdêne
kesê 1., sıxlet	-êne	ma werdêne	ma werdêne
kesê 2., sıxlet	-êne	şıma werdêne	şıma werdêne
kesê 3., sıxlet	-êne	inan werdêne	ê werdêne

Fêlê transitifê (vêrınê) ke be -a qediyenê

dayene		kerdoği ra antış	biyoği ra antış
kesê 1., yewkek	-êne	mı dayêne	ez dayêne
kesê 2., yewkek, neri	-êne	to dayêne	tı dayêne
kesê 2., yewkek, mayki	-êne	to dayêne	tı dayêne
kesê 3., yewkek, neri	-êne	ey dayêne	o dayêne
kesê 3., yewkek, mayki	-êne	aye dayêne	a dayêne
kesê 1., sıxlet	-êne	ma dayêne	ma dayêne
kesê 2., sıxlet	-êne	şıma dayêne	şıma dayêne
kesê 3., sıxlet	-êne	inan dayêne	ê dayêne

Hêkata wextê nıkaya a saetêne

Fêlê intransitifê (bêvêrê) ke be teyveng qediyenê

mendene
kesê 1. yewkek	-êne	ezo mendêne
kesê 2. yewkek neri	-êne	tıyê mendêne
kesê 2. yewkek mayki	-êne	tıyay mendêne
kesê 3. yewkek neri	-êne	oyo mendêne
kesê 3. yewkek mayki	-êne	awa mendêne
kesê 1. sıxlet	-êne	maê mendêne
kesê 2. sıxlet	-êne	şımaê mendêne
kesê 3. sıxlet	-êne	êyê mendêne

Fêlanê transitifan (vêrınan) de

werdene		kerdoği ra antış
kesê 1. yewkek	-êne	mıno werdêne
kesê 2. yewkek neri	-êne	toyê werdêne
kesê 2. yewkek mayki	-êne	toyay werdêne
kesê 3. yewkek neri	-êne	oyo werdêne
kesê 3. yewkek mayki	-êne	awa werdêne
kesê 1. sıxlet	-êne	maê werdêne
kesê 2. sıxlet	-êne	şımaê werdêne
kesê 3. sıxlet	-êne	inanê werdêne

Wexto bıamae (future)

Fêlê ke be teyveng qediyenê

werdene	Qalıbê waştene		alternatif
kesê 1. yewkek	-i	ezo bıweri	ez do bıweri
kesê 2. yewkek neri	-ê	tıyê bıwerê	tı do bıwerê
kesê 2. yewkek mayki	-ê	tıyay bıwerê	tı do bıwerê
kesê 3. yewkek neri	-o	oyo bıwero	o do bıwero
kesê 3. yewkek mayki	-o	awa bıwero	a do bıwero
kesê 1. sıxlet	-ime	maê bıwerime	ma do bıwerime
kesê 2. sıxlet	-ê	şımaê bıwerê	şıma do bıwerê
kesê 3. sıxlet	-ê	êyê bıwerê	ê do bıwerê

Fêlo istisna amaene

amayene	Qalıbê waştene		alternatif
kesê 1. yewkek	-ri	ezo bêri	ez do bêri
kesê 2. yewkek neri	-rê	tıyê bêrê	tı do bêrê
kesê 2. yewkek mayki	-rê	tıyay bêrê	tı do bêrê
kesê 3. yewkek neri	-ro	oyo bêro	o do bêro
kesê 3. yewkek mayki	-ro	awa bêro	a do bêro
kesê 1. sıxlet	-rime	maê bêrime	ma do bêrime
kesê 2. sıxlet	-rê	şımaê bêrê	şıma do bêrê
kesê 3. sıxlet	-rê	êyê bêrê	ê do bêrê

Hêkata wextê bıamaey (future perfect)

Antışê xo zey Hêkata wextê nıkayo, tenya verbend bı- ya ki fêlbend şaniyeno beşna fêli ver

mendene
kesê 1. yewkek	-êne	ez (gani) bımendêne
kesê 2. yewkek neri	-êne	tı (gani) bımendêne
kesê 2. yewkek mayki	-êne	tı (gani) bımendêne
kesê 3. yewkek neri	-êne	o (gani) bımendêne
kesê 3. yewkek mayki	-êne	a (gani) bımendêne
kesê 1. sıxlet	-êne	ma (gani) bımendêne
kesê 2. sıxlet	-êne	şıma (gani) bımendêne
kesê 3. sıxlet	-êne	ê (gani) bımendêne

Fêlê be fêlbend ya ki be biyoğo yanbeki

ronıştene
kesê 1. yewkek	-êne	ez (gani) ronıştêne
kesê 2. yewkek neri	-êne	tı (gani) ronıştêne
kesê 2. yewkek mayki	-êne	tı (gani) ronıştêne
kesê 3. yewkek neri	-êne	o (gani) ronıştêne
kesê 3. yewkek mayki	-êne	a (gani) ronıştêne
kesê 1. sıxlet	-êne	ma (gani) ronıştêne
kesê 2. sıxlet	-êne	şıma (gani) ronıştêne

Fêlsıfeti (partisipi)

Bendê peydakerdene (verbendi, peybendi)

Çekuyê Zazakiyê Hemıne

Çekuyê zıwanê hemıne

A

Zazaki	Tırki	İngılızki
adır n	ateş	fire
awe m	su	water

B

Zazaki	Tırki	İngılızki
bıra n	erkek kardeş	brother
balışna m	yastık	pillow

C

Zazaki	Tırki	İngılızki
cemed n	buz	ice
cenıke m	kadın	woman

V

Zazaki	Tırki	İngılızki
varan n	yağmur	rain
vewre m	kar	snow

W

Zazaki	Tırki	İngılızki
ware n	yayla	summer pasture
waye m	kız kardeş	sister

Z

Zazaki	Tırki	İngılızki
zımıstan n	kış	winter
zerri m	yürek; gönül	heart